Pogotowie stomatologiczne ? co to jest?
Nagły ból zęba może przytrafić się w najmniej odpowiednim momencie. Nierzadko dolegliwości zaczynamy odczuwać podczas weekendu albo świąt, a więc w czasie, kiedy gabinety dentystyczne są zamknięte. W takich sytuacjach najczęściej sięgamy po domowe środki radzenia sobie z bólem. Zdarza się jednak, że sprawa jest znacznie poważniejsza, a zwykła tabletka przeciwbólowa nie pomaga. Właśnie wtedy warto skorzystać z pomocy pogotowia stomatologicznego, które działa przez 24 godziny na dobę w niemal każdym dużym mieście Polski. To proste rozwiązanie sprawia, że pacjent nie musi cierpieć czekając na otwarcie gabinetów dentystycznych.
Dlaczego zęby się psują?
Aby doszło do rozwoju próchnicy muszą jednocześnie zaistnieć cztery czynniki:
bakterie
cukry
podatność zębów
czas
Każdy z nich jest czynnikiem koniecznym, lecz niewystarczającym, do powstania próchnicy.
Bakterie
Głównymi bakteriami odpowiedzialnymi za rozwój próchnicy są L. acidophilus oraz paciorkowce, a z nich najważniejsze to Streptococcus mutans. Inne próchnicotwórcze bakterie to: S. salivarius, S. mitis, S. sanguinis, Enterococcus faecalis. Bakterie te są zdolne do zainicjowania procesu próchnicowego, poprzez wytwarzanie kwasów w wyniku metabolizowania cukrów (głównie kwas mlekowy). Zakwaszone środowisko (pH poniżej 5,5) sprzyja demineralizacji szkliwa.
Ponadto bakterie te uczestniczą w powstawaniu płytki nazębnej. Stanowi ona doskonałe środowisko dla rozwoju bakterii pierwotnie tlenowych, a z czasem względnie beztlenowych.
Cukry
Cukry są podstawą metabolizmu bakterii. Znajdują się w różnych pokarmach w różnych ilościach. Cukry występujące naturalnie w pokarmach mają niewielkie znaczenie dla rozwoju próchnicy. Większą rolę odgrywają rafinowane cukry sztucznie dodawane do pokarmów. Cukry różnią się swoim działaniem próchnicotwórczym. Najbardziej do jej rozwoju predysponują sacharoza, glukoza i fruktoza. Skrobia ma znikomy wpływ na rozwój próchnicy.
Substytuty cukru takie jak aspartam nie wywołują próchnicy.
Bakterie bytujące w płytce nazębnej reagują na zwiększone stężenie cukrów na trzy sposoby:
przyspieszeniem metabolizmu,
skróceniem szlaków metabolicznych ? metabolizm cukrów jest ograniczony tylko do glikolizy i wytworzenia kwasu mlekowego (co prowadzi do zakwaszenia płytki i demineralizacji twardych tkanek zęba),
polimeryzacją cukrów i ich zmagazynowaniem poza komórką (tak powstaje lepki, nierozpuszczalny polimer glukozy mutan, który stanowi główny element spajający płytkę nazębną).
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%B3chnica_z%C4%99b%C3%B3w#Przyczyny
O rodzajach próchnicy
Próchnicę można podzielić na kilka rodzajów, w zależności od miejsca występowania oraz przebiegu ? wyróżniamy2:
Próchnicę kwitnącą ? szybko postępująca próchnica, obejmująca w krótkim czasie wiele zębów. W wielu przypadkach dotyczy powierzchni zębów wolnych od próchnicy. Można ją stwierdzić u osób ze zmniejszonym wydzielaniem śliny, bądź u młodych ludzi spożywających często kariogenne produkty.
Próchnicę wczesną ? pojawia się na zębach mlecznych w niedługim czasie od momentu ich wyrznięcia. Najczęściej dotyczy zębów siecznych szczęki, a następnie rozwija się dalej i atakuje kolejne grupy zębów. Powstaje na powierzchniach wargowych w okolicy szyjki zęba, czyli tuż przy dziąśle. Charakteryzuje się bardzo szybkim przebiegiem, w wyniku którego dochodzi do zniszczenia dużej powierzchni zębów w krótkim czasie.
Próchnicę butelkową ? jest jedną z odmian próchnicy wczesnej. Przyczyną jest przedłużone karmienie butelką dziecka, szczególnie jeśli są to pokarmy sztucznie dosładzane. Mają one zazwyczaj papkowatą konsystencję, co powoduje przyklejanie się resztek do słabo zmineralizowanych zębów w miejscu przylegania smoczka. W bardzo szybkim czasie powstają tam ubytki próchnicowe.
Próchnicę ostrą ? występuje gdy atak bakteryjny jest dominujący nad procesami obronnymi zęba. Najczęściej dotyka osoby młode, gdyż kanaliki zębinowe są u nich znacznie szersze niż u dorosłych, co sprzyja szybkiemu rozwojowi próchnicy. Przybiera ona wtedy kolor jasny i miękką, mazistą konsystencję.
Próchnicę przewlekłą ? występuje najczęściej u osób dorosłych i starszych. Jej postępowanie jest wolniejsze niż próchnicy ostrej, co związane jest z fizjologicznymi mechanizmami obronnymi, jak odkładanie się zębiny wtórnej obronnej. Kanaliki zębinowe z wiekiem stają się coraz węższe, co również zapobiega szybkiemu rozwojowi próchnicy. Przybiera ona ciemny kolor i dosyć twardą konsystencję.
Próchnicę wtórna ? powstaje wokół wcześniej założonego wypełnienia. Przyczyną mogą być błędy podczas opracowywania ubytku, jakość materiału do wypełnienia, brak szczelności brzeżnej wypełniania, bądź odłamanie jego brzegu.
Próchnicę nietypową ? powstaje w zębach martwych (leczonych kanałowo, bądź z obumarłą miazgą)
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%B3chnica_z%C4%99b%C3%B3w#Rodzaje_pr.C3.B3chnicy